PENILAIAN
3.1 Definisi
Penilaian
merupakan satu proses untuk menghasilkan nilai kuantitatif untuk menentukan
peringkat pencapaian dan kedudukan dalam pembelajaran. Penilaian merangkumi
aspek pengujian dan pengukuran. Penilaian juga dapat didefinisikan sebagai satu
proses/prosedur yang sistematik bagi membuat pertimbangan dalam mentafsir hasil
pengukuran, yang bertujuan untuk memberi maklumat tentang pencapaian akademik,
kemahiran atau sikap.
Penilaian
merupakan satu proses atau aktiviti yang bersistematik bagi memperoleh maklumat
yang berguna dalam menentukan sesuatu prestasi.
Dalam kurikulum Bersepadu sekolah Rendah (KBSR) semakan (2003) dan
Kurikulum Standard Sekolah Rendah (mulai 2011), penilaian merupakan satu proses
untuk menguji, mengukur dan membuat pertimbangan tentang kebolehan atau
kemahiran dan kefahaman murid berdasarkan objektif pengajaran dan pembelajaran.
Stufflebeam
et al. (1971) menyatakan bahawa “accessment is the process of delineating, obtaining
and providing useful information for judgements decision alternatives”.
Kenyataan beliau bermaksud penilaian adalah satu proses untuk mendapatkan
maklumat yang akan digunakan untuk membuat pertimbangan yang seterusnya
digunakan dalam membuat keputusan.
Menurut
Gay (1985) pula berpendapat bahawa, penilaian ialah satu proses yang dianggap
sistematik semasa mengumpul dan menganalisis data bagi menentukan sama ada
sesuatu objektif yang telah ditetapkan itu telah tercapai. Penilaian ini
membantu guru supaya dapat membuat pertimbangan atau keputusan yang tepat
berhubung pengajaran dan pembelajaran. Prosedur penilaian mengandungi aspek
pengujian, pengukuran, penganalisisan serta merumuskan data yang diperolehi.
Penilaian juga boleh dilaksanakan berdasarkan lima prosedur seperti berikut
:
Penilaian dalam proses pengajaran dan pembelajaran
merupakan aspek penting yang dapat membantu meningkatkan keberkesanan proses
pengajaran dan pembelajaran di samping dapat mencungkil potensi dan bakat
pelajar. Guru perlu menjalankan penilaian secara berterusan untuk membentuk
perkembangan pelajar secara menyeluruh dan seimbang. Penilaian secara
berterusan boleh dibuat melalui berbagai
cara seperti pemerhatian proses dan hasil tugasan pelajar (Yap Yee Khiong, Wan
Chwee Seng dan Ismail, 1985)
3.2 Tujuan Penilaian
Penilaian
adalah penting sebelum pengajaran dan pembelajaran bermula kerana guru perlu
meninjau sejauh manakah pelajar-pelajarnya menguasai pengetahuan dan kemahiran
asas kepada tajuk yang hendak diajar. Misalnya, seseorang guru Bahasa Melayu
yang akan mengajar pelajar bukan penutur asli bahasa Melayu, perlu mengetahui
aspek pengetahuan dan kemahiran manakah yang telah mereka kuasai, seperti
tatabahasa, perbendaharaan kata dan sebagainya. Maklumat ini penting untuk guru
membuat keputusan dalam menentukan peringkat yang bersesuaian untuk memulakan
pengajaran.
Selain
itu, guru juga dapat memilih pelajar untuk dikelompokkan dalam sesuatu kumpulan
berasaskan tahap penguasaan mereka. Sekiranya penguasaan mereka berbeza, guru
perlu menempatkan mereka mengikut tahap penguasaan masing-masing dan seterusnya
merancang dan melaksanakan pengajaran mengikut keperluan mereka yang
berbeza-beza itu. Dalam keadaan ini, tujuan penilaian ialah untuk memilih dan
menempatkan pelajar mengikut penguasaan pengetahuan dan kemahiran mereka.
Selain
memulakan sesi pengajaran, tujuan penilaian juga adalah untuk memilih dan
menempatkan pelajar mengikut aliran tertentu. Misalnya, keputusan pelajar yang
cemerlang dalam mata pelajaran sains memungkinkan ditempatkan dalam aliran
sains atau mengikut kecenderungan seseorang murid berkenaan.
Penilaian
juga dapat digunakan untuk tujuan bimbingan dan kaunseling kepada pelajar yang
memerlukannya. Setiap pelajar sepatutnya mempunyai motivasi untuk belajar dan
ia mungkin bersifat intrinsik, iaitu motivasi daripada dalam diri pelajar itu
sendiri. Contohnya, mereka yang belajar disebabkan ingin mengetahui sesuatu
dengan mendalam, akan memperoleh pencapaian yang baik dan seterusnya akan dapat
melanjutkan pelajaran ke peringkat yang lebih tinggi. Selain motivasi yang
bersifat intrinsik ini, terdapat pula motivasi yang bersifat ekstrinsik/luaran,
iaitu motivasi daripada luar, seperti dorongan daripada ibu bapa/rakan sebaya
atau nasihat daripada guru/guru besar.
Membantu
guru mengetahui keupayaan penguasaan pelajar, membantu guru dalam membuat
perbandingan antara seseorang pelajar dengan rakan-rakannya atau antara kelas
tersebut dengan kelas yang lain, membuat perbandingan pencapaian pelajar dalam
subjek tersebut dengan pencapaian dalam subjek lain, menentukan pelajar yang
tinggi keupayaannya dan yang amat lemah keupayaannya dan lemah pencapaiannya, membantu
guru dalam menentukan pengayaan dan pemulihan bagi pelajar yang berkenaan, membantu
guru dalam membuat jangkaan terhadap potensi atau bakat pelajar terhadap
pembelajaran, membolehkan guru menilai bahan-bahan dan teknik serta kaedah
pengajaran mereka, melalui ujian penilaian yang dilakukan guru dapat berusaha
meningkatkan keberkesanan pengajaran mereka dan pelajar berpeluang mengetahui
kelemahan dalam sesuatu kemahiran atau bidang dan segera memperbaikinya.
3.2 Bentuk
Penilaian
Menurut
Tuan Jah Tuan Yusof PhD dan Faridah Nazir PhD (2014) telah menyatakan terdapat
tiga jenis ujian dalam penilaian iaitu penilaian mengesan penguasaan, penilaian
mengesan kemajuan dan penilaian mengesan pencapaian. Berikut merupakan rajah
jenis-jenis penilaian;
|
Rajah 7 : Jenis-Jenis Penilaian
|
Penilaian mengesan penguasaan ialah penilaian yang
dijalankan ketika guru berada di dalam bilik darjah. Penilaian ini bertujuan
untuk mengesan kelemahan penguasaan muriddalam sesuatu kemahiran yang sedang
diajarkan, supaya kelemahan tersebut dapat dibetulkan serta merta.
Manakala penilaian mengesan kemajuan pula ialah
penilaian yang dilakukan selepas beberapa kemahiran dalam sesuatu topik telah
diajarkan. Penilaian ini bertujuan untuk mengesan kemajuan murid tentang
kemahiran-kemahiran yang telah dipelajari supaya dapat menentukan siapa yang
memerlukan aktiviti pengayaan dan pemulihan.
Penilaian mengesan pencapaian ialah penilaian yang
dijalankan selepas guru telah mengajar beberapa topik pelajaran, biasanya dalam
tempoh satu penggal. Penilaian ini bertujuan untuk mengesan pencapaian murid
dalam beberapa topik pelajaran untuk menentukan kedudukan murid-murid dalam
kumpulan masing-masing.
